
Dit essay van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) onderzoekt hoe mensbeelden — de onderliggende aannames van politiek en beleid over burgers — de verzorgingsstaat vormgeven én kunnen vervormen. Wanneer de overheid burgers ziet als vooral rationeel, autonoom of zelfredzaam, kunnen wetten en regels mensen juist uitsluiten of vernederen in plaats van ondersteunen.
De RVS stelt dat deze “machtige mensbeelden” diep doorwerken in wetgeving, bureaucratie en uitvoering. Ze leiden tot vervreemding tussen overheid en burgers, vooral wanneer wantrouwen de norm wordt. Het essay pleit daarom voor tegenmacht: politici en beleidsmakers moeten hun eigen mensbeelden expliciteren, kritisch bevragen en beleid ontwerpen dat ruimte laat voor de diversiteit van menselijke levens.
Belangrijke punten:
- Mensbeelden sturen zowel het ontwerp als de legitimatie van beleid.
- De dominante beelden van de rationele en zelfredzame burger leiden tot uitsluiting van wie niet aan die norm voldoet.
- Burgers ervaren vervreemding en vernedering door een overheid die wantrouwt.
- Het essay roept op tot politieke bescheidenheid en structurele reflectie: wetten kunnen menswaardig bestaan niet afdwingen, maar moeten het mogelijk maken.
Titel:
Machtige mensbeelden – Kiezen voor menswaardig bestaan
Auteur:
Willemijn van der Zwaard, Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS)
Publicatiedatum:
december 2021
Uitgever:
Raad voor Volksgezondheid & Samenleving, Den Haag
ISBN:
978-90-5732-312-6
Meer documenten



